مروری بر هشت پرده داستان حضرت لوط (ع): تکرار یا تکمیل؟

تکرار و واگویی برخی از مضامین قرآنی و همچنین کیفیّت قرار گرفتن آیات ضمن سور، قضاوت­های متفاوتی به دنبال داشته است. برخی تکرار را همانند سخنرانی­های شخص پیامبر (ص)، طبیعی دانسته اند و برخی دیگر به تفسیر و توجیه موارد اختلافی روی آورده اند. از منظر قائلان به این دو فرض، نیازی به توجیه نزول تکراری آیات نیست، زیرا تکرار فی نفسه، منعی ندارد. در مقابل، دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که مضامین به ظاهر تکراری را مستقل و مکمّل یکدیگر دانسته و به شناسایی اهداف و نکات جدید دوباره گویی ها و چندباره گویی ها پرداخته اند. در این پژوهش، در راستای شناخت یک نگرش درست که تأثیر سازنده­ای در تفسیر آیات مشابه می­تواند داشته باشد، قسمت­های هشت­گانه داستان حضرت لوط(ع) از سوره­های مختلف گردآوری و با یکدیگر مقایسه شده اند تا به این اشکال پاسخ داده شود که حوادث مشترک این داستان قرآنی، از نوع تکرار نیست؛ بلکه هر بخش، بیان کننده قسمت­های مختلفی از یک واقعه حقیقی و تاریخی است که در محدودة زمانی و مکانی مشخصّی اتّفاق افتاده و در هر سوره­ای با توجّه به ساختار و کیفیّت تأثیر آن بر مخاطبان، بخشی از آن ذکر شده که با در کنار هم قرار گرفتن آنها، داستان تکمیل می­گردد. هدف این مقاله، زدودن ابهام در این زمینه است.